لگن درد (PGP)، به درد یا ناراحتی در لگن در دوران بارداری اشاره دارد. این درد ممکن است به قسمت بالای ران و پرینه (ناحیه بین مقعد و آلت تناسلی) شما نیز کشیده شود. در دوران بارداری رباطهای لگن شما شل میشوند و سایر مفاصل تحرک بیشتری پیدا میکنند. این میتواند منجر به درد در ناحیه لگن شود. لگن درد معمولاً بدون درمان پس از تولد نوزاد از بین میرود، اگرچه علائم ممکن است در بارداریهای بعدی بازگردند.
علت لگن درد در بارداری
در حالی که درد لگن تقریباً در بارداری رایج است، خوب است که دلایل دقیق برای کنترل بهتر درد را بدانید. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث ایجاد درد لگن در بارداری میشوند از جمله:
افزایش وزن و فشار بیشتر بر مفصلها
بارداری معمولاً با افزایش وزن همراه است که میتواند فشار بیشتری بر مفاصل و رباطهای لگن شما وارد کند. این افزایش فشار به خودی خود میتواند باعث درد در لگن، کمر و کشاله ران شود. علاوه بر این، با رشد جنین، ممکن است به اعصاب لگن شما فشار وارد کند که میتواند منجر به درد شود. این درد میتواند در حین انجام برخی فعالیتها، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها، بارزتر باشد.
تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی در بدن رخ میدهد. یکی از آنها افزایش هورمون “ریلکسین” است. این هورمون به شل شدن رباطهای لگن کمک میکند تا نوزاد در هنگام زایمان راحت تر از آن عبور کند. با این حال، این شل شدن رباطها میتواند منجر به بیثباتی در مفاصل و درد شود. درد اغلب در سه ماهه دوم بارداری که سطح ریلکسین در بالاترین حد خود است بدتر میشود.
کشیدگی و عدم توازن ماهیچههای لگن
با افزایش وزن نوزاد، ماهیچهها و رباطهای لگن کشیده و نامتعادل میشوند. این حالت معمولاً در اواخر بارداری اتفاق میافتد. یکی از موارد اجتناب ناپذیری که در این حالت اتفاق میافتد، کمر درد است. با پیشرفت بارداری، عدم تعادل بیشتر شده و میتواند باعث درد در نواحی دیگر مانند لگن، ران و کشاله ران نیز شود.
مشکلات گوارشی
در دوران بارداری، به دلیل افزایش سطح هورمون پروژسترون، سیستم گوارش کند میشود. این حالت منجر به تعدادی از مشکلات گوارشی مانند یبوست، نفخ و گاز معده و روده میشود. درد ناشی از این مسائل میتواند به لگن سرایت کند و باعث درد لگن در بارداری شود. در برخی موارد، درد ممکن است آنقدر شدید باشد که شبیه درد زایمان شود.
عفونت مجاری ادراری
عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs) در دوران بارداری به نسبت شایع هستند. علائم عفونت ادراری میتواند شامل درد در قسمت پایین شکم یا لگن، احساس سوزش هنگام ادرار و ادرار کدر یا خونی باشد. اگر UTI درمان نشود، میتواند منجر به عفونت کلیه شود که بسیار جدیتر است. اگر فکر میکنید ممکن است عفونت ادراری داشته باشید، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید تا بتوان به سرعت آن را درمان کرد.
علائم همراه با درد لگن
درد لگن در بارداری، برای کودک شما مضر نیست، اما میتواند دردناک باشد و زندگی را سخت کند. زنان مبتلا به PGP، احتمال دارد درد را در جاهای زیر احساس کنند:
- روی استخوان شرمگاهی در جلو در مرکز، تقریباً همسطح باسن
- در یک یا هر دو طرف کمرتان
- در ناحیه بین واژن و مقعد (پرینه)
- دردی که به رانهای شما پخش میشود. برخی از زنان ممکن است صدای تقتق یا ساییدن را در ناحیه لگن احساس کنند یا بشنوند.
همچنین این درد میتواند زمانی که شما مشغول فعالیتهای زیر هستید نیز حس شود:
- هنگام پیادهروی
- بالا یا پایین رفتن از پلهها
- ایستادن روی یک پا (به عنوان مثال، زمانی که لباس میپوشید)
- چرخیدن در رختخواب
- پاهای خود را از هم باز میکنید (مثلاً وقتی از ماشین پیاده میشوید) درد ممکن است شدید یا گرفتگی مانند (مانند دردهای قاعدگی) باشد و ممکن است بیاید و برود.
چه کسانی بیشتر مستعد لگن درد در بارداری هستند؟
تخمین زده میشود که لگن درد در بارداری تا حدودی از هر 5 زن باردار 1 نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. دقیقاً مشخص نیست که چرا درد لگن، برخی از زنان را تحت تاثیر قرار میدهد، اما تصور میشود که این درد با تعدادی از مسائل، از جمله آسیب قبلی به لگن، حرکت ناهموار مفاصل لگن، و وزن یا موقعیت کودک مرتبط باشد. عواملی که ممکن است زن را بیشتر در معرض ابتلا به درد لگن در بارداری قرار دهد عبارتند از:
- سابقه درد کمر یا لگن
- آسیب قبلی به لگن (به عنوان مثال، در اثر سقوط یا تصادف)
- داشتن سابقه لگن درد در بارداری قبلی
- یک شغل سخت فیزیکی
- اضافه وزن داشتن
درمان و کاهش لگن درد در بارداری
روشهای مختلفی برای کاهش لگن درد در دوران بارداری وجود دارد. اکثر این موارد شدید نبوده و بنابراین، نیازی به توجه فوری ندارند.
استفاده از بریسها و شکم بندهای مخصوص بارداری
شکم بندهای بارداری و سایر بریسهای مخصوص بارداری، لگن شما را تثبیت میکنند، تعادل شما را بهبود میبخشند و باعث کاهش درد در بارداری میشوند. این شکمبندها به طور یکنواخت وزن کودک را روی شکم و کمر شما توزیع میکنند. این کار فشار روی ماهیچههای پایین بدن، رباطها، مفاصل و کمر را کاهش داده و درد را نیز کاهش میدهد. در همین حال، بریسهای دیگری برای درد لگن غیر از شکم بند وجود دارند. برای مثال، کمربند لگنی سفت، لگن را تثبیت میکند و درد را در ناحیه لگن و سمفیز پوبیس به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. علاوه بر تمام این موارد، این شکم بند و کمربندها میتوانند چندین اثر مثبت داشته باشند:
- کاهش تورم پا: هنگامیکه وزن کودک شما به طور یکنواخت توزیع شود، شما فشار کمتری به کمر و پا را تجربه میکنید. همین امر میتواند منجر به تورم کمتر پا در دوران بارداری شود.
- بهبود وضعیت بدن: کمربندهای شکمی میتوانند با صاف کردن مرکز ثقل، شکم و کمر شما را تثبیت کنند. یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که 90 زن که از شکم بند بارداری استفاده میکردند، در تمام سه ماهههای بارداری کمی وضعیت بدنی بهتری داشتند.
- ورزش آسانتر میشود: به گفته کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، بستن بریس شکمی در مراحل بعدی بارداری ممکن است دویدن یا راه رفتن را راحتتر کند. کمربند شکمی نیز ممکن است به زنان باردار کمک کند در حین ورزش از آسیب دیدن جلوگیری کنند.
- خطر افتادن کمتر: شکمبندهای بارداری، لگن شما را تثبیت میکنند و ممکن است تعادل شما را بهبود بخشند.
- کاهش درد بارداری: کمربندهای شکمی به طور یکنواخت وزن کودک را روی شکم و کمر شما توزیع میکنند. این کار فشار روی ماهیچههای پایین بدن، رباطها، مفاصل و کمر، و نیز درد را کاهش میدهد.
- پیشگیری از انقباضات زودرس: حمایت و ثبات ارائه شده توسط شکمبندها و کمربندهای بارداری، استرس کلی بدن را کاهش میدهد و ممکن است به جلوگیری از انقباضات زودرس نیز کمک کند.
- کاهش فشار مثانه: کمربندهای بارداری، شکم و وزن کودک را بالا میبرند و فشار روی مثانه را کاهش میدهند.
- مفاصل ساکروایلیاک تثبیت میشوند: رباطهای این مفاصل ران در دوران بارداری شل میشوند که میتواند باعث درد شود. توزیع وزن کودک با کمربند شکمی میتواند این درد و ناراحتی ناشی از سیاتیک را کاهش دهد.
فیزیوتراپی
درمان فیزیوتراپی برای درد لگن بارداری میتواند بسته به فیزیوتراپیست شما متفاوت باشد، اما احتمالاً شامل موارد زیر است:
- درمان عملی برای بازگرداندن حرکت طبیعی عضلات و مفاصل در لگن
- تمریناتی برای تقویت عضلات کف لگن، معده، پشت و باسن
- تمرینات در آب
- مشاوره در مورد زایمان
استفاده از دارو با تجویز پزشک
بسیاری از مردم در مورد مصرف داروهای مسکن در دوران بارداری نگران هستند، اما برخی از گزینههای بیخطر برای شما و کودکتان وجود دارد. از پزشک عمومی، ماما یا داروساز خود راهنمایی بخواهید تا دریابید که چه داروهای مسکنی را میتوانید مصرف کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد لگنی را تجربه کردید که به شما این احساس را میدهد که چیزی درست نیست، هرگز در تماس با پزشک متخصص خود تردید نکنید. پزشک یا مامای شما ترجیح میدهد شما تماس بگیرید و بگویید موردی برای نگرانی وجود ندارد تا اینکه تماس نگیرید و در معرض خطر یک مشکل جدی باشید. در ضمن، اگر هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً با پزشک یا ماما خود تماس بگیرید:
- درد لگنی که توانایی راه رفتن یا صحبت کردن را از شما گرفته است.
- تب و یا لرز
- هر گونه خونریزی
- سردرد شدید
- سرگیجه
- تورم ناگهانی صورت، دستها و یا پاها
- تهوع و یا استفراغ مداوم
- کمتر از 10 ضربه جنین در یک ساعت (هر زمان بین هفته 28 تا زایمان)
- بیش از چهار انقباض در ساعت به مدت دو ساعت
- ترشحات آبکی، سبز رنگ یا خونی
پیشگیری از لگن درد دوران بارداری
ورزش در دوران بارداری فایده مضاعفی دارد: نه تنها میتواند درد لگن را تسکین دهد، بلکه میتواند در وهله اول از بروز آن نیز جلوگیری کند. یک راه عالی برای تسکین درد لگن در بارداری، انجام کششهای ملایم، ایروبیک در آب، یوگا و تمرینات کگل هستند که همگی راههای فوق العادهای برای تقویت عضلات کف لگن و شکم هستند تا به بدن شما کمک کنند تا در برابر مشکلات فیزیکی ناشی از بارداری مقاومت کنید.
سوالات متداول
آیا لگن درد در بارداری میتواند به کودک من آسیب برساند؟
خیر. اگرچه این نوع عارضه میتواند برای شما بسیار دردناک باشد، اما به کودک شما آسیبی نمیرساند.
درد لگن در بارداری از چه زمانی شروع میشود؟
ممکن است در اواخر سه ماهه اول شروع شود و تا چند ماه پس از زایمان یا بیشتر ادامه یابد.
آیا درد لگن در بارداری پس از تولد نوزاد من کاهش مییابد؟
این نوع درد، معمولاً پس از تولد بهبود مییابد، اگرچه برخی از زنان درد مداوم خواهند داشت. در این صورت، مهم است که به درمان ادامه دهید و به طور منظم از مسکنهای تجویزی استفاده کنید. اگر هم به شما راهکارهایی برای دور زدن این عارضه داده شده است، تا زمانی که درد برطرف شود به استفاده از آنها ادامه دهید.
چه مدت باید شکم بند بارداری را ببندید؟
هر بار بیش از دو یا سه ساعت از این نوع بریس استفاده نکنید. پوشیدن آن برای مدت طولانی میتواند ماهیچههای شما را ضعیف کند و منجر به اثرات منفی طولانی مدت شود.
تفاوت بین کمربند بارداری و شکم بند بارداری چیست؟
شکم بند بارداری، لگن شما را تثبیت کرده و میتواند تعادل شما را بهبود بخشد و نیز باعث کاهش درد بارداری شود. حال، کمربندهای بارداری، به طور یکنواخت وزن کودک را روی شکم و کمر شما توزیع میکنند. این کار فشار روی ماهیچههای پایین بدن، رباطها، مفاصل و کمر و به طبع درد را کاهش میدهد.
آیا لگن درد بارداری میتواند مرا مجبور به سزارین کند؟
برعکس، اکثر زنان مبتلا به درد لگن بارداری میتوانند زایمان طبیعی داشته باشند.
