هالوکس والگوس (بونیون) نوعی ناهنجاری شست پا است. بسیاری از افراد فقط علائم خفیف دارند یا اصلاً علائمی ندارند، اما برای برخی، می‌تواند درد زیادی ایجاد کند. پوشیدن کفش مناسب و آتل معمولاً علائم را تسکین می‌دهد. اگر کمکی نکرد، در صورت وجود درد زیاد، جراحی نیز ارزش بررسی دارد.
هالوکس والگوس چیست؟
هالوکس والگوس (بونیون) یک ناهماهنگی بسیار گسترده در انگشتان شست پا است. شست پا به طور قابل توجهی به سمت لبه بیرونی پا حرکت می‌کند. با تغییر شکل هالوکس والگوس، مفصل شست پا (متاتارسوفالانژیال) بیش از حد تحت فشار قرار گرفته و در نتیجه، آرتریت دردناک انگشت شست پا ایجاد میشود. بونیون بیرون زده در مفصل شست پا، ملتهب و دردناک میشود و می‌تواند متورم شود. بونیون‌ها میتوانند احتمال آرتروز را در مفصل شست پا افزایش دهند و منجر به درد مزمن شوند. ناهنجاری ناشی از آن نیز می‌تواند تعادل افراد مبتلا را به هم زند و خطر افتادن را افزایش دهد. هالوکس والگوس در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است. احتمالاً به این دلیل که بافت همبند ضعیف‌تری در پاهای خود دارند و بیشتر از کفش‌های تنگ و پاشنه بلند استفاده می‌کنند.
علائم هالوکس والگوس چیست؟
در افرادی که هالوکس والگوس (بونیون) دارند، اولین استخوان متاتارس به تدریج به سمت پای دیگر حرکت می‌کند. در نتیجه جلوی پا پهن‌تر میشود و مفصل شست پا بیرون می‌زند. انگشت شست پا به سمت انگشتان دیگر خم میشود و گاهی اوقات آن‌ها را نیز تغییر شکل می‌دهد. این عارضه می‌تواند دردناک باشد، اما همیشه هم دردناک نیستند، حتی اگر خیلی بزرگ باشند.
علت هالوکس والگوس چیست؟
عوامل متعددی بر خطر ایجاد هالوکس والگوس تأثیر می‌گذارند. برخی از افراد به دلیل ژن هایشان بیشتر احتمال دارد که هالوکس والگوس داشته باشند. در برخی از خانواده‌ها، این ناهنجاری بیشتر و در چندین نسل رخ می‌دهد. افرادی که استعداد ارثی برای آن دارند باید با مراقبت ویژه از پاهای خود مراقبت کنند.
در سنین پایین، ناهنجاری‌های پا هنوز نسبتاً آسان قابل اصلاح است. برخلاف تصور رایج، کفش‌های تنگ دلیل اصلی نیستند. اما آن‌ها میتوانند به ایجاد این عارضه کمک و مشکل را بدتر کنند (به خصوص کفش‌هایی با پاشنه بلند و نوک انگشتان تنگ). اما برخی از افراد به طور مرتب کفش‌های تنگ می‌پوشند و هرگز هم هالوکس والگوس نمی‌گیرند؛ و این در حالی است که برخی از افراد تقریباً همیشه کفش‌های راحت می‌پوشند که به اندازه کافی گشاد هستند، اما به هر حال دچار این مشکل میشوند.
به طور کلی، خطر ایجاد هالوکس والگوس در افرادی که دارای موارد زیر هستند بیشتر است:
- بافت همبند ضعیف
- بیماری مفصلی مانند آرتریت روماتوئید
- تاندون آشیل کوتاه
- عضلات ساق پا کوتاه
هالوکس والگوس همچنین می‌تواند در نتیجه داشتن صافی کف پا ایجاد شود. یکی دیگر از عوامل موثر، چاقی شدید است. فشار اضافی مداوم روی بدن می‌تواند منجر به صاف شدن قوس عرضی کف پا شود که باعث ایجاد هالوکس والگوس می‌گردد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر چه هالوکس والگوس اغلب نیازی به درمان پزشکی ندارد، اما اگر موارد زیر را دارید به پزشک یا پزشک متخصص در درمان اختلالات پا (متخصص پا یا متخصص ارتوپدی) مراجعه کنید:
- درد مداوم شست پا یا پا
- یک برآمدگی قابل مشاهده روی مفصل انگشت شست پا
- کاهش حرکت شست پا یا پای شما
- مشکل در پیدا کردن کفش مناسب به دلیل عارضه هالوکس والگوس
تشخیص هالوکس والگوس
برای تعیین اینکه آیا مشکلات پا ناشی از هالوکس والگوس است یا خیر، پزشک بررسی می‌کند که آیا مفصل پایه شست پا برآمده است یا خیر، به موقعیت انگشتان پا نسبت به یکدیگر نگاه می‌کند و می‌بیند که چقدر میتوانند حرکت کنند. او همچنین به موقعیت پاها نگاه خواهد کرد. معاینه در سه حالتی که بیمار ایستاده، راه می‌رود و نشسته است انجام میشود. پزشک همچنین وضعیت پوست پا و نشانه‌های آرتروز را بررسی می‌کند و به عنوان بخشی از معاینه، در مورد علائم و نحوه تأثیر آن‌ها بر فعالیت‌های روزمره زندگی می‌پرسد. همچنین برای تشخیص واضح تر، پا را در حالت ایستاده عکسبرداری می‌کنند. هالوکس والگوس می‌تواند از نظر شدت بسیار متفاوت باشد. شدت آن بر اساس زاویه بین انگشت شست پا و استخوان پا منتهی به آن (اولین استخوان متاتارس) تعیین میشود.
درمان هالوکس والگوس
هالوکس والگوس می‌تواند با گذشت زمان بدتر شود؛ اما درمان فقط در صورت ایجاد مشکل مورد نیاز است. مناسب‌ترین درمان به عوامل متعددی از جمله علائم، نوع بدشکلی و اینکه آیا فرد به سایر بیماری‌های پزشکی مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا بیماری عروقی (عروق خونی) مبتلا است، بستگی دارد. بهتر است ابتدا آتل، کفش مناسب، فیزیوتراپی و مسکن‌ها را برای تسکین علائم این عارضه امتحان کنید.
آتل و کفی
برای نگه داشتن انگشت شست پا در وضعیت طبیعی از آتل استفاده میشود. هدف، از بین بردن علائم و کاهش سرعت پیشرفت هالوکس والگوس است. این آتل‌ها معمولاً در شب استفاده میشوند. اگر هنوز بتوان انگشت شست پا را به موقعیت اصلی خود برگرداند، استفاده از کفی معمولاً می‌تواند درد را تسکین دهد و عارضه در حال گسترش را درمان کند. در این فرآیند، قسمت‌هایی از قسمت میانی پا بالا می‌روند، به طور کلی باریک‌تر میشوند و فشار در کفش کاهش می‌یابد.
کفش مناسب
به مردم توصیه میشود کفش‌هایی بپوشید که به انگشتان پا فضای کافی بدهد. اگر انگشتان پا یا مفصل شست پا درد دارند، می‌توان از پدهای هالوکس والگوس استفاده کرد. اگر قسمت میانی پا درد می‌کند، می‌توان انگشتان پا را با استفاده از کفی مناسب یا پوشیدن کفش‌هایی مخصوص، محافظت کرد. راه رفتن با پای برهنه تا حد امکان نیز توصیه میشود.
فیزیوتراپی
برای تقویت و کشش عضلات پا می‌توان تمرینات خاصی انجام داد. تمرینات پنجه و پا می‌تواند عضلات پا و بافت همبند را برای مقابله با بدشکلی‌ها تقویت کند. تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری ویژه که کل بدن و همچنین پاها را تقویت می‌کند نیز مفیدند. بیمار تحت نظر فیزیوتراپ یاد می‌گیرد که چگونه عضلات پا را تمرین دهد و چگونه آن‌ها را به درستی کنترل کند.
جراحی
اگر هالوکس والگوس با وجود درمان محافظه کارانه پیشرفت کند یا اگر درد خیلی شدید باشد، فقط یک مداخله جراحی امکان پذیر است. بدین منظور، روش‌های جراحی مختلفی وجود دارد.
پیشگیری
برای کمک به جلوگیری از ابتلا به هالوکس والگوس، کفش‌های خود را با دقت انتخاب کنید. آن‌ها باید دارای یک پنجه پهن، بدون نوک انگشت باشند و باید بین نوک بلندترین انگشت پا و انتهای کفش فاصله وجود داشته باشد. کفش شما باید بدون فشار دادن هیچ قسمتی از پا مطابق با شکل پا باشد. علاوه بر این، از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند فشار زیادی به انگشتان پا وارد کند.
سوالات متداول
چگونه هالوکس والگوس را بدون جراحی خوب کنیم؟
پدهای مخصوص هالوکس والگوس میتوانند به صاف کردن انگشت شست پا کمک کنند و نیز در داخل کفش پوشیده شوند. آتلهای هالوکس والگوس دور شست پای شما شبیه به آستین میپیچند. این آتل‌ها به طور موقت انگشت شست پا را صاف کرده و میتوانند به کاهش درد و ناراحتی کمک کنند.
آیا برای هالوکس والگوس نیاز به جراحی دارید؟
اکثر افرادی که توسط متخصص پا به جراحان ارجاع میشوند، گزینههای محافظهکارانه را امتحان کردهاند و برای جلوگیری از تغییر شکل بیشتر مفصل و تخریب آن، جراحی توصیه میشود. اگر مراقبت‌های محافظهکارانه را امتحان کرده‌اید، و هالوکس والگوس باعث درد یا محدود کردن فعالیت شما میشود، جراحی می‌تواند گزینه بسیار موثری باشد.
آیا راه رفتن با پای برهنه برای هالوکس والگوس خوب است؟
پابرهنه راه رفتن در مراحل اولیه هالوکس والگوس مفید است. وقتی پابرهنه هستید، مفاصل انگشتان پا قوی‌تر میشوند که بخش مهمی از سلامت پا است.
آیا هالوکس والگوس برگشت پذیر است؟
اگر هالوکس والگوس در محدوده 15 درجه باشد، تمرینات کششی و کنترل عوامل خطر (مانند پرونیشن پا، کفش پاشنه بلند) موثر است.
آیا هالوکس والگوس پیشرونده است؟
بله، هالوکس والگوس بدشکلی پیشرونده اولین مفصل متاتارسوفالانژیال است که آناتومی و بیومکانیک پا را تغییر می‌دهد.
آیا هالوکس والگوس ارثی است؟
هالوکس والگوس وضعیتی است که عامل ارثی دارد و اغلب خانوادگی است. معمولاً در بیماران مبتلا به پروناسیون بیش از حد پا که از کفش‌های باریک استفاده می‌کنند دیده میشود.
از پوشیدن چه کفش‌هایی با وجود داشتن هالوکس والگوس اجتناب کنم؟
کفش‌های باریک و نوک تیز از علل اصلی درد بونیون هستند و باید از آن‌ها پرهیز کرد.
افراد در چه سنی هالوکس والگوس می‌گیرند؟
مردم معمولاً در دهه 20 و 30 زندگی خود متوجه این عارضه میشوند، اما می‌تواند زودتر نیز شروع شده باشد.
