ارتوزهای ستون فقرات

مدت‌هاست که به طور گسترده از ارتز‌های ستون فقرات برای پیشگیری و اصلاح ناهنجاری‌های ستون فقرات و گردن استفاده می‌شود. ارتز‌ ستون فقرات وسیله‌ای است که برای اصلاح حالت ستون فقرات و حمایت از آن استفاده می‌شود. کمک به عضلات ضعیف، اصلاح ناهنجاری‌های ستون فقرات و حفظ ثبات ستون فقرات بعد از شکستگی یا جراحی از اهداف ارتز‌های ستون فقرات هستند. ارتز‌ها می‌توانند بخشی از بدن را از آسیب حفظ کنند یا اینکه وضعیت بخشی از بدن را اصلاح کنند. پزشک با توجه به عارضه و اینکه کدام دسته از حرکات نیاز به محدود شدن دارند، ارتز مناسب را پیشنهاد می‌کند. در اثر استفاده منظم از یک ارتز مناسب، نتایج بالینی خوبی در انتظار شما خواهد بود.

انواع ارتز‌های ستون فقرات
ارتز‌های ستون فقرات براساس کاربرد به پنج دسته‌ی کلی گردنبند طبی، قوزبند طبی، کمربند طبی، شکم بند طبی و بریس‌های اصلاحی تقسیم می‌شوند.

گردنبند طبی

ارتزهای گردن به دو دسته گردنبند و گردنبند پیشرفته تقسیم می‌شوند. ارتزهای گردنبند، از پارچه، مواد ارتجاعی یا پلاستیک ساخته شده‌اند و از گردن حفاظت می‌کنند. گردنبند‌های پیشرفته محدودیت حرکتی بیشتری ایجاد می‌کنند و علاوه بر گردن، چانه و پس سر را هم نگه می‌دارند. معمولاً گردنبند‌های طبی از مواد نرم و راحتی درست می‌شوند و محدودیت حرکتی زیادی ایجاد نمی‌کنند.
بعضی از انواع گردنبند‌ها طبی عبارتند از:

گردنبند ساده ابری
گردنبند ساده فومی
گردنبند فیلادلفیا
گردنبند مینروا
 بریس SOMI
بریس هالو (Halo Vest)

قوزبند طبی

هدف اصلی تمام اصلاح کننده‌های حالت بدن، رفع عدم تعادل و ضعف عضلانی است که در اثر قرار گرفتن طولانی مدت بدن در وضعیتی نامناسب، ایجاد شده‌اند؛ می‌باشد. اگر ماهیچه‌های قفسه سینه منقبض شوند، ماهیچه‌های پشت به ویژه قسمت میانی ماهیچه ذوزنقه‌ای و لوزی‌ کشیده می‌شوند. اصلاح کننده‌های حالت بدن، فعالیت ماهیچه‌ها را کنترل می‌کنند و نیز ماهیچه‌ها را به محل قرارگیری صحیح خود راهنمایی می‌کنند.
بعضی از رایج‌ترین انواع اصلاح کننده‌های وضعیت بدن عبارتند از:

قوزبند نئوپرنی
قوزبند کشی
قوزبند ویبره‌دار

کمربند‌های طبی

کمربند‌های طبی معمولاً به عنوان درمان مکمل با عمل جراحی یا به تنهایی برای اصلاح انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به کار می‌روند. دو مورد از کاربردهای اصلی کمربند‌های طبی، درمان اسکولیوز و پوکی استخوان شدید است.
کمربند‌های طبی حرکات بخش‌های ضعیف یا تغییر شکل یافته ستون فقرات را محدود می‌کنند. کمربند طبی برای محدود کردن حرکات شدید بدن و حرکت مهره‌ها در یک یا چند جهت، خم شدن جانبی، خم شدن قدامی/خم شدن به عقب یا چرخش محوری طراحی شده است.
بعضی از رایج‌ترین انواع کمربندهای طبی عبارتند از:

کمربند دنده‌ای (Rib Belt)
کمربند کشی پد دار
کمربند کشی میله دار
بریس جوئت (Jewett)
بریس کش (CASH)
بریس نایت تیلور (Knight Taylor)
بریس ال اس او (LSO)
بریس بادی جکت (Body Jacket)

شکم بند‌های طبی

اگر تاکنون دل درد یا معده درد را تجربه کرده‌اید حتماً می‌دانید که تسکین این دردها چقدر ضروری است. شکم‌بند‌های طبی معمولاً یک سری نوار کشی هستند که می‌توانند فشار را از روی عضلات شکم و کمر بردارند. شما می‌توانید برای تسکین درد یا حتی برای حفاظت بیشتر از عضلات خود در حین فعالیت‌ها، از شکم بند‌های طبی استفاده کنید. شکم بند‌های طبی معمولاً توسط افرادی استفاده می‌شوند که تحت عمل جراحی روی شکم یا ناحیه لگن  قرار گرفته‌اند، مادران باردار، افراد مبتلا به فتق، ورزشکاران در حال بهبودی از آسیب؛ و کسانی که از درد مزمن رنج می‌برند.
بعضی از انواع شکم بند‌های طبی عبارتند از:

شکم بند بارداری
شکم بند جراحی

بریس‌های اصلاحی ستون فقرات

از این بریس‌ها برای اصلاح و درمان ناهنجاری‌های شدید ستون فقرات در بزرگسالان و کودکان استفاده می‌شود. شرایطی مانند اسکولیوز، کیفوز و لوردوز با استفاده از بریس‌های اصلاحی ستون فقرات درمان می‌شوند. این بریس‌ها معمولاً نیاز به اندازه گیری دارند و طبق یادداشت‌های پزشک  به صورت سفارشی ساخته می‌شوند.
بعضی از انواع بریس‌های اصلاحی ستون فقرات عبارتند از:

بریس بوستون
بریس کایفولوژیک
بریس لیونیز
بریس شنو (Cheneu)
بریس میلواکی

کاربرد‌های ارتز ستون فقرات

ارتز‌های ستون فقرات به حفظ ثبات ستون فقرات، در شرایطی که ستون فقرات به دلیل افزایش سن دچار تغییر یا آسیب شده کمک می‌کنند، همچنین از این ارتز‌ها بعد از جراحی‌های ستون فقرات و برای حفظ ساختار‌های ایجاد شده در طی جراحی، تا زمان بهبودی کامل فرد، استفاده می‌شود. ارتز‌های نخاعی، حرکاتی مثل خم شدن، خم شدن جانبی و چرخش محور بدن را محدود می‌کنند و با این کار فشار را  تا زمان بهبودی از روی ستون فقرات آسیب دیده برمی‌دارند. زمانی که بدانید حرکات مختلف چگونه بر ستون فقرات فشار وارد می‌کنند، چگونه ستون فقرات با وجود فشار وضعیت خود را ثابت نگه می‌دارند و چگونه در فشار‌های مکرر ستون فقرات آسیب پذیر می‌شود؛ اهمیت استفاده از ارتز‌های نخاعی را بهتر درک خواهید کرد.
البته درمان تمام بیماری‌های ستون فقرات، صرفاً با استفاده از ارتز‌های نخاعی امکان پذیر نیست. همکاری در بین ارتوپد‌ها، جراحان و فیزیوتراپیست‌ها باعث می‌شود که وضعیت فرد بهتر بررسی شده و ارتز مناسب‌تری طراحی گردد.  ارزیابی کامل، هدف گذاری مناسب و انتظارات واقع بینانه منجر به ساخت یک دستگاه ارتوتیک با طراحی خوب و مناسب می‌شود که راحت و کاربردی بوده و نیازهای کاربر را برآورده می‌کند. برخلاف سایز ارتز‌ها و بریس‌ها، ارتز‌های ستون فقرات بعد از مدتی غیر قابل استفاده می‌شوند؛ زیرا هر وضعیتی نیازمند طراحی ارتز خاص خود است.
شرایط پزشکی و غیر پزشکی که با استفاده از ارتز‌های ستون فقرات درمان می‌شوند:

شکستگی: شکستگی‌ها معمولاً با استفاده از ارتز‌های نخاعی درمان می‌شوند. حتی بعد از جراحی‌ نیز به بیمار آموزش داده می‌شود که چگونه از ارتز‌های ستون فقرات استفاده کند. سه نوع شکستگی وجود دارند که معمولاً با ارتزهای ستون فقرات درمان می‌شوند: فشرده شدن، دررفتگی و فشرده شدن همراه با دررفتگی.
عوارض دیسک بین مهره‌ای: عوارض زیادی در ارتباط با دیسک بین مهره‌ای وجود دارند که بیشتر آن‌ها با ارتز ستون فقرات بهبود می‌یابند. اکثر این عوارض ناشی از فتق یا جا به جایی دیسک هستند. انحطاط دیسک می‌تواند به دلیل افزایش سن، ضربه، فشارهای مکرر یا ساییدگی باشد.
اسپوندیلولیستزیس: این یک اصطلاح لاتین، به معنای سرخوردگی مهره، است. اسپوندیلولیستزیس یک بیماری ستون فقرات است که باعث کمر درد می‌شود. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد ک یکی از مهره‌های ستون فقرات از جای خود جا به جا شود و روی مهره زیرین بلغزد. اغلب اوقات، روش‌های درمانی غیرجراحی می‌توانند علائم شما را تسکین دهند. همچنین می‌توان با استفاده از ارتز‌های ستون فقرات به بهبود این عارضه کمک کرد.
لوردوزیس: لوردوزیس به انحنای بیش از ستون فقرات کمری گفته می‌شود که این عارضه تا حدودی با استفاده از ارتز‌های ستون فقرات قابل درمان است.
کیفوز: کیفوز به انحنای بیش از حد ستون فقرات فوقانی گفته می‌شود. می‌توان با استفاده از ارتز‌های ستون فقرات به بهبود این عارضه کمک کرد.
اسکولیوز: اسکولیوز به خمیدگی جانبی ستون فقرات گفته می‌شود. در این حالت انحنا ستون فقرات می‌تواند به شکل S یا C باشد. این عارضه علل متفاوتی دارد، اما معمولاً مادرزادی بوده یا در اثر ضربه یا تومور ایجاد می‌شود.
آسیب به بافت‌های نرم: بافت‌های نرم شامل ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و اعصاب می‌شوند. آسیب رسیدن به این بافت‌ها می‌تواند به ستون فقرات فشار وارد کند. استفاده از ارتز‌های ستون فقرات می‌تواند به بهبود این مشکل کمک کند.
رگ به رگ شدن کمر: رگ به رگ شدن کمر معمولاً در اثر حالت نامناسب بدن یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شود؛ این عارضه ممکن است به دلیل ضعف عضلات و انجام نادرست حرکات نیز باشد. در این صورت ارتز‌های ستون فقرات به بیمار کمک می‌کنند تا حالت مناسب بدن خود را حفظ کند، در نتیجه درد بهبود می‌یابد.
آسیب عضلانی: این نوع آسیب‌ها معمولاً در اثر بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش کردن ایجاد می‌شوند. استفاده از ارتز‌های ستون فقرات می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند.
ضربه: حوادثی که با برخورد ضربه به کمر همراه هستند. در این صورت نیز استفاده از ارتز‌های ستون فقرات می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.

پوشیدن ارتزهای ستون فقرات
شما می‌توانید ارتز ستون فقرات را در هنگام ایستادن، نشستن یا دراز کشیدن بپوشید؛ مگر اینکه به شما توصیه شده باشد که ارتز را از تن خود در نیاورید. برای افرادی که دچار آسیب‌های شدید تر ستون فقرات هستند و از ارتزهای سخت ستون فقرات استفاده می‌کنند توصیه می‌شود که حتماً در حالت خوابیده ارتز را بپوشند.  معمولاً پوشیدن ارتز ستون فقرات در حالت دراز کشیده راحت تر است، زیرا در این صورت شما می‌توانید از هر دو دست خود برای پوشیدن و بستن ارتز استفاده کنید. در آخر باید اطمینان حاصل کنید که تمام بند‌های ارتز ستون فقرات به طور کامل و ایمن بسته شده باشند.

مدت زمان استفاده از ارتزهای ستون فقرات
اگر ارتز ستون فقرات به دلیل آسیب وارد شده به ستون فقرات یا جراحی ستون فقرات، برای شما تجویز شده، باید درباره مدت زمان استفاده از ارتز، از پزشک خود سوال بپرسید. البته به طور معمول این اطلاعات توسط پزشک یا فیزیوتراپیست در اختیار شما قرار می‌گیرد. شما باید درباره مشکل خود اطلاعات کاملی داشته باشید.
اما اگر ارتز‌ها برای اصلاح انحنای نامناسب ستون فقرات مانند قوز کمر برای شما تجویز شده‌اند؛ باید به مرور زمان، مدت زمان استفاده از ارتز را افزایش دهید. این کار باعث می‌شود که بدن شما به ارتز عادت کند و به مرور تغییرات ایجاد شده را تثبیت کند. ارتز نخاعی را در یک محیط امن بپوشید.
اگر استفاده از ارتز ستون فقرات برای شما دردناک یا ناراحت کننده است باید با پزشک خود مشورت کنید.

مراقبت از پوست در هنگام استفاده از ارتز ستون فقرات
توصیه می‌شود که یک لایه لباس نازک در زیر ارتز بپوشید. لباسی که می‌پوشید بهتر است نازک و نخی باشد تا بتواند رطوبت پوست را از بین ببرد. این کار به بهداشت پوست و تمیز ماندن ارتز کمک کرده و گرما را به حداقل می‌رساند.
به جز مواردی که پزشک دستور داده، هرگز ارتز ستون فقرات را برندارید. هرگاه ارتز را برداشتید باید پوست و بدن خود را از نظر هرگونه حساسیت، کبودی یا قرمزی بررسی کنید. اگر قرمزی پوست بیش از ۳۰ دقیقه ادامه پیدا کرد یا اینکه نقاطی از کمر دچار تاول شده بود، استفاده از ارتز را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید. همچنین باید هر روز پوست خود را از نظر کاهش حس، آزمایش کنید.
همیشه در هنگام استفاده از ارتز، احتمال فشار آمدن یا ساییدگی پوست وجود دارد. هر بار که از ارتز استفاده می‌کنید باید تمام بند‌ها و اتصالات آن را از نظر پارگی یا شکستگی بررسی کنید.

تمیز کردن ارتزهای ستون فقرات

می‌توانید ارتز ستون فقرات را با استفاده از پارچه مرطوب تمیز کرده و سپس با حوله خشک کنید. می‌توانید از آب و صابون ملایم هم استفاده کنید. هرگز برای خشک کردن ارتز از منابع حرارتی استفاده نکنید، زیرا ممکن است قطعات پلاستیکی تغییر شکل دهند. هر دفعه تمام قطعات ارتز را از نظر شکستگی و ترک خوردگی بررسی کنید.

عوارض مرتبط با استفاده از ارتز‌های ستون فقرات
برخی از عوارض عبارتند از:

از دست دادن یکپارچگی پوست
ضعیف شدن عضلات محوری
منقبض شدن بافت‌های نرم
وابستگی فیزیولوژیکی یا روانی

قیمت ارتز‌های ستون فقرات
عوامل مختلفی می‌توانند بر قیمت ارتز‌های نخاعی اثر بگذارند. برند سازنده، نوع (گردنبند طبی، قوزبند طبی، …) و نوسانات ارزی از این عوامل هستند. همچنین اینکه ارتز نخاعی برای شما تجویز شده است یا اینکه خودتان قصد تهیه آن را دارید؛  در قیمت اثر گذار است. برای اطلاع از قیمت‌های ارتز‌های ستون فقرات می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
شرکت‌های بیمه بسته به شرایط ممکن است هزینه‌های ارتز ستون فقرات را بپردازند یا اینکه هزینه‌‌ای تقبل نکنند. برای اطلاع از این امر باید با شرکت بیمه خود تماس بگیرید.

سوالات متداول
ارتز برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
ارتز وسیله‌ای است که برای بهبود عملکرد بیومکانیکی، تراز حالت بدن و محافظت از قسمت‌هایی از بدن استفاده می‌شود.

ارتز‌ انعطاف ناپذیر ستون فقرات چیست؟
ارتز‌های انعطاف ناپذیر ستون فقرات برای درمان تعدادی از بیماری‌های ستون فقرات مثل اسکولیوز یا شکستگی ستون فقرات به کار برده می‌شوند.

آیا استفاده از ارتز ستون فقرات واقعاً موثر است؟
ارتز‌ها در بهبود شرایط ستون فقرات بسیار مفید هستند و مشخص شده است که سرعت بهبودی را افزایش می‌دهند.

عوارض ناشی از استفاده از ارتز‌ ستون فقرات چیست؟
عوارض مرتبط با استفاده از ارتزهای ستون فقرات:

از دست دادن یکپارچگی پوست
ضعیف شدن عضلات محوری
منقبض شدن بافت‌های نرم

هدف استفاده از ارتز‌های ستون فقرات چیست؟
اهداف اولیه ارتزهای ستون فقرات حمایت از عضلات ضعیف، اصلاح بدشکلی بدن و حفظ ثبات ستون فقرات شکسته است.

برای چه مدت باید از ارتز‌های ستون فقرات استفاده کرد؟
پاسخ این سوال به نوع آسیب، نوع ارتز و دستور پزشک بستگی دارد. اما به طور کلی ارتز‌ها باید حداقل یک ماه تا ۵ الی ۶ ماه استفاده شوند.